aze-camp-selection-2023-2024-B.json

{"title": {"az": "Suvarma", "en": "Irrigation", "ru": "Орошение"}, "statement": {"az": "Xızrı olimpiada karyerasını bitirdikdən sonra “Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətində” işə başladı. Elə işin il günündə o belə bir problemlə qarşılaşdı:\r\nRespublika ərazisində $1$-dən $n$-ə tam ədədlərlə nömrələnmiş $n$ sayda suvarılan torpaq ərazisi var. Bu ərazilərin hər birində su anbarları yerləşir. Hazırda $i$-ci ərazidə yerləşən su anbarında $x_i$ ton su var. Bütün ərazilərin suvarılması lazımdır. $i$-ci ərazinin suvarılması üçün $y_i$ ton su tələb olunur. Məlumdur ki, anbarlarda olan toplam su ehtiyatı bütün əraziləri suvarmağa kifayət edir, yəni ki, $x_1+x_2+⋯+x_n ≥ y_1+y_2+⋯+y_n$, lakin elə ola bilər ki, müəyyən ərazilərdə su anbarında olan ehtiyat su miqdarı həmin ərazini suvarmağa kifayət etməsin. Bir su anbarından başqa birinə su daşımaq olar, lakin bu müəyyən xərc tələb edir. Belə ki, $i$-ci anbardan $j$-ci anbara $1$ ton su daşımaq $|i - j|$ xərcə başa gəlir.\r\n\r\n#### Tapşırıq\r\nBütün ərazilərin suvarılması üçün ən az nə qədər xərc çəkmək lazım olduğunu tapın.\r\n", "en": "Xızrı olimpiada karyerasını bitirdikdən sonra “Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətində” işə başladı. Elə işin il günündə o belə bir problemlə qarşılaşdı:\r\nRespublika ərazisində $1$-dən $n$-ə tam ədədlərlə nömrələnmiş $n$ sayda suvarılan torpaq ərazisi var. Bu ərazilərin hər birində su anbarları yerləşir. Hazırda $i$-ci ərazidə yerləşən su anbarında $x_i$ ton su var. Bütün ərazilərin suvarılması lazımdır. $i$-ci ərazinin suvarılması üçün $y_i$ ton su tələb olunur. Məlumdur ki, anbarlarda olan toplam su ehtiyatı bütün əraziləri suvarmağa kifayət edir, yəni ki, $x_1+x_2+⋯+x_n ≥ y_1+y_2+⋯+y_n$, lakin elə ola bilər ki, müəyyən ərazilərdə su anbarında olan ehtiyat su miqdarı həmin ərazini suvarmağa kifayət etməsin. Bir su anbarından başqa birinə su daşımaq olar, lakin bu müəyyən xərc tələb edir. Belə ki, $i$-ci anbardan $j$-ci anbara $1$ ton su daşımaq $|i - j|$ xərcə başa gəlir.\r\n\r\n#### Tapşırıq\r\nBütün ərazilərin suvarılması üçün ən az nə qədər xərc çəkmək lazım olduğunu tapın.\r\n", "ru": "После завершения олимпийской карьеры Хизри начал работать в Открытом акционерном обществе «Мелиорация и водное хозяйство». В первый день своей работы он столкнулся с такой проблемой:\r\nНа территории республики имеется $n$ орошаемых земель, пронумерованных целыми числами от $1$ до $n$. Водоемы расположены на каждом из этих участков. В настоящее время в водоеме, расположенном на $i$-й территории, находится $x_i$ тонн воды. Все участки необходимо поливать. Для орошения $i$-го участка потребуется $y_i$ тонн воды. Известно, что общего количества воды в водохранилищах достаточно для орошения всех площадей, то есть $x_1$+$x_2$+⋯+$x_n$≥$y_1$+$y_2$+⋯+$y_n$, но может случиться так, что количество запасной воды в водохранилище в определенных площадей недостаточно для орошения этой территории. Перевозить воду из одного водоема в другой можно, но это требует определенных затрат. Итак, чтобы перевезти $1$ тонну воды из $i$-го резервуара в $j$-й резервуар это стоит $|i-j|$  денег .\r\n\r\n#### Задание\r\nНайдите минимальную стоимость орошения всех площадей.\r\n"}, "input_format": {"az": "Birinci sətirdə bir tam ədəd $n$ ($1 ≤ n ≤ 5∙10^5$), ərazilərin sayı verilir. \r\nNövbəti $n$ sətrin hər birində iki tam ədəd $x_i$ və $y_i$ ($0 ≤ x_i, y_i ≤ 10^6$, gəlin $X=x_1+x_2+⋯+x_n$ və $Y=y_1+y_2+⋯+y_n$ işarə edək, onda $X ≥ Y$), $i$-ci ərazidəki su anbarında olan su ehtiyatının miqdarı və ərazinin suvarılması üçün tələb olunan su miqdarı verilir. \r\n", "en": "Birinci sətirdə bir tam ədəd $n$ ($1 ≤ n ≤ 5∙10^5$), ərazilərin sayı verilir. \r\nNövbəti $n$ sətrin hər birində iki tam ədəd $x_i$ və $y_i$ ($0 ≤ x_i, y_i ≤ 10^6$, gəlin $X=x_1+x_2+⋯+x_n$ və $Y=y_1+y_2+⋯+y_n$ işarə edək, onda $X ≥ Y$), $i$-ci ərazidəki su anbarında olan su ehtiyatının miqdarı və ərazinin suvarılması üçün tələb olunan su miqdarı verilir. \r\n", "ru": "В первой строке записано целое число $n$ ($1 ≤ n ≤ 5∙10^5$) — количество областей.\r\nВ каждой из следующих $n$ строк заданы два целых числа $x_i$ и $y_i$ ($0 ≤ x_i, y_i ≤ 10^6$, •\tДавайте обозначим $X=x_1+x_2+⋯+x_n$ və $Y=y_1+y_2+⋯+y_n$ , тогда $X ≥ Y$), количество воды в водоеме на $i$-м участке и количество воды, необходимое для орошения участка.\r\n"}, "output_format": {"az": "Çıxışa bütün əraziləri suvarmaq üçün mümkün ən az xərci verin.", "en": "Çıxışa bütün əraziləri suvarmaq üçün mümkün ən az xərci verin.", "ru": "Выведите минимально возможную стоимость орошения всех территорий."}, "notes": {"az": "İlk nümünənin izahatı:\r\n\r\n$3$-cü anbardan $1$-ci anbara $1$ ton, və yenə də $3$-cü anbardan $6$-cı anbara $1$ ton su daşımaqla bütün əraziləri suvarmaq olar. Burada xərc=$|3-1|+|3-6|=2+3=5$ edir. Daha az xərclə tapşırığı yerinə yetirmək mümkün deyil.", "en": "İlk nümünənin izahatı:\r\n\r\n$3$-cü anbardan $1$-ci anbara $1$ ton, və yenə də $3$-cü anbardan $6$-cı anbara $1$ ton su daşımaqla bütün əraziləri suvarmaq olar. Burada xərc=$|3-1|+|3-6|=2+3=5$ edir. Daha az xərclə tapşırığı yerinə yetirmək mümkün deyil.", "ru": "Объяснение первого примера:\r\n\r\nТранспортируя $1$ тонну воды из резервуара $3$ в резервуар $1$ и снова $1$ тонну воды из резервуара $3$ в резервуар $6$, можно орошать все территории. Здесь стоимость=$|3-1|+|3-6|=2+3=5$. Выполнить задачу с затратами меньше $5$ невозможно."}, "scores_format": {"az": "Bu məsələ aşağıdakı kimi 5 alt tapşırıqdan ibarətdir:\r\n\r\n| Alt Tapşırıq |  Əlavə məhdudiyyətlər | Qiymətləndirmə  |\r\n|-----------------|------------------------------------------|----------------|\r\n| 1               | Toplam ehtiyat su miqdarı ilə ərazilərin suvarılması üçün tələb olunan toplam su miqdarı bərabərdir, yəni ki, $X = Y$ |     24 bal    |\r\n| 2               | $X = Y$ və ya $X = Y + 1$    |     10 bal     |\r\n| 3             |  $n ≤3000$ və $X, Y ≤ 30 000$    |     20 bal     |\r\n| 4               | $n ≤3000$     |     10 bal     |\r\n| 5               | Əlavə məhdudiyyət yoxdu    |     36 bal     |", "en": "Bu məsələ aşağıdakı kimi 5 alt tapşırıqdan ibarətdir:\r\n\r\n| Alt Tapşırıq |  Əlavə məhdudiyyətlər | Qiymətləndirmə  |\r\n|-----------------|------------------------------------------|----------------|\r\n| 1               | Toplam ehtiyat su miqdarı ilə ərazilərin suvarılması üçün tələb olunan toplam su miqdarı bərabərdir, yəni ki, $X = Y$ |     24 bal    |\r\n| 2               | $X = Y$ və ya $X = Y + 1$    |     10 bal     |\r\n| 3             |  $n ≤3000$ və $X, Y ≤ 30 000$    |     20 bal     |\r\n| 4               | $n ≤3000$     |     10 bal     |\r\n| 5               | Əlavə məhdudiyyət yoxdu    |     36 bal     |", "ru": "Данная задача состоит из нижеследующих 5-ти задач:\r\n\r\n| Подзадача |  Дополнительные ограничения | Оценивание  |\r\n|-----------------|------------------------------------------|----------------|\r\n| 1               | Общий объем резервной воды и общий объем воды, необходимой для орошения, равны, то есть $X = Y$ |    24 балла    |\r\n| 2               | $X = Y$ или $X = Y + 1$    |   10 баллов     |\r\n| 3             |  $n ≤3000$ и $X, Y ≤ 30 000$    |  20 баллов    |\r\n| 4               | $n ≤3000$     |   10 баллов     |\r\n| 5               | Дополнительных ограничений нет  |   36 баллов     |"}, "source": {"az": "", "en": "", "ru": ""}, "author": {"az": "", "en": "", "ru": ""}}